مقایسه اثرات بسترهای مختلف کاشت بر عملکرد و خصوصیات کمی و کیفی گل داوودی رقم پوما در دو سیستم هیدروپونیک و آکواپونیک

با گسترش کشت هیدروپونیک تقاضا برای مواد اولیه بستر نیز افزایش یافته است و نیاز به مطالعات بیشتر برای یافتن بهترین بستر با توجه به خصوصیات گیاهان مورد کشت ضروری به نظر می رسد. به این منظور پژوهشی بر روی گل داوودی رقم پوما در قالب آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور، یکی بسترهای کاشت مختلف (کوکوپیت :پرلایت با نسبتهای 100:0، 75:25، 50:50، 25:75، 0:100) و دیگری سیستم کشت (آکواپونیک و هیدروپونیک) و طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. اثر سیستم تغذیه ای و بستر کشت بر روی صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، اکوفیزیولوژیکی، رویشی، زایشی و غلظت عناصر اندام های گیاه داوودی بررسی شد. پارامترهای اکوفیزیولوژیک در طول فصل رشد و در دو مرحله رشد و نمو گل (1- اواخر مرحله رشد رویشی گیاه 2- اواخر مرحله رشد زایشی گیاه) اندازه گیری شد. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که نوع سیستم و بسترهای کشت مختلف و هم چنین برهمکنش آن ها اثر معنی داری بر خصوصیات کمی و کیفی گل داوودی داشت. بر اساس نتایج این پژوهش سیستم هیدروپونیک از لحاظ تمام شاخص های رشد رویشی در سطح بالاتری نسبت به سیستم آکواپونیک قرار داشت و بهترین بستر25% پرلایت :75% کوکوپیت بود. در بسترهای 100% پرلایت وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی پایین ترین مقدار بود. سیستم هیدروپونیک از نظر صفات زایشی مثل تعداد گل در هر بوته، تعداد گل روی هر شاخه، تعداد غنچه، شاخص کیفیت و طول شاه گل نسبت به سیستم آکواپونیک تفاوت معنی دار نشان داد. گیاهان در سیستم هیدروپونیک در بستر 50% پرلایت:50% کوکوپیت بیشترین گل را داشتند، اگر چه این افزایش در تعداد گل باعث کاهش کیفیت گل ها نسبت به محیط کشتهای دیگر حاوی کوکوپیت شد. این در حالیست که در سیستم آکواپونیک بیشترین تعداد گل در هر بوته در تیمار پرلایت تنها مشاهده شد. به طور کلی گیاهان در بستر کشت مخلوط کوکوپیت و پرلایت بخصوص در نسبتهای بالای کوکوپیت بهترین رشد را داشتند که دلیل آن مربوط به خصوصیات فیزیکی خوب پرلایت و خصوصیات فیزیکو شیمیایی کوکوپیت خصوصاً توانایی نگه داری بالای آب و مواد غذایی است. در بررسی شرایط اکوفیزیولوژیکی گیاهان داوودی نتایج حاکی از آن است که سیستم آکواپونیک مقادیر پارامترهای فتوسنتزی و آبی بالاتری در مقایسه با سیستم هیدروپونیک داشته است. برای هر یک از شاخص ها بیشترین مقادیر خصوصیات اکوفیزیولوژیکی اندازه گیری شده در سیستم تغذیه ای آکواپونیک و در زمان رشد رویشی (به جز شاخص تعرق که در مرحله رشد زایشی بیشترین میزان بود) مشاهده شد. میزان راندمان مصرف آب نیز در بسترهای 100%پرلایت ، 75:25 پرلایت: کوکوپیت ،25:75 پرلایت: کوکوپیت بالاتر بوده و به بهترین نحو صورت می گرفته است. شرایط اکوفیزیولوژیکی گیاهان در سیستم تغذیه ای آکواپونیک و در زمان رشد رویشی بهتر از سیستم هیدروپونیک بود. بنابراین کاشت گیاه داوودی در محیط پرلایت و سیستم تغذیه ای آکواپونیک به علت بهتر بودن خصوصیات اکوفیزیولوژیک گیاه عملکرد بهتری خواهد داشت. بر اساس نتایج این پژوهش سیستم هیدروپونیک از لحاظ تمام خصوصیات فیزیولوژیکی در سطح بالاتری نسبت به سیستم آکواپونیک قرار داشت و بجز کلروفیل فلورسانس در بقیه ی موارد بالاترین میزان را داشته است. گیاهان رشد یافته در بستر کشت 100% پرلایت بالاترین میزان عدد spad و کلروفیل فلورسانس برگ های جوان، میزان کلروفیل های a، b، کل و کارتنوئیدها را دارا بودند. گیاهان رشد یافته در بستر50:50 پرلایت:کوکوپیت در مرتبه ی بعدی قرار قرار گرفتند. گیاهان رشد یافته در بسترهای 75:25 پرلایت:کوکوپیت و100% کوکوپیت ضعیف ترین بسترهای کشت از این نظر معرفی می شوند.